Ga direct naar de inhoud
Ga direct naar de footer
V&A 18-005 Surplus pensioenkapitaal bijlage IV of V Staffelbesluit pensioenen uitkeren aan werknemer
Dit V&A 18-005 behandelt de vraag of een afwijkende premieovereenkomst als bedoeld in onderdeel 6 van het Staffelbesluit pensioenen de (aanvullende) toezegging mag bevatten dat een door de werkgever van de verzekeraar te ontvangen surplus aan pensioenkapitaal ten goede zal komen aan de (nabestaanden van de) werknemer.
Let op!
De inhoud van dit V&A is van toepassing op pensioenaanspraken en pensioenregelingen die vallen onder het overgangsrecht van artikel 38b, eerste lid, respectievelijk van artikel 38q van de Wet op de loonbelasting 1964 (Wet LB). De inhoud van dit V&A is niet van toepassing op aanspraken ingevolge een pensioenregeling die voldoet aan het nieuwe fiscale pensioenkader van de Wet toekomst pensioenen (WTP).
Per 1 juli 2023 is de WTP in werking getreden. Het fiscale pensioenkader, zoals dat gold tot 1 juli 2023 (oude fiscale pensioenkader), blijft van toepassing op pensioenaanspraken die zijn opgebouwd tot aan het moment dat een pensioenregeling wordt aangepast aan de WTP, mits deze aanspraken niet zijn omgezet in aanspraken ingevolge een premieovereenkomst als bedoeld in artikel 10 van de Pensioenwet (PW) of artikel 28 van de Wet verplichte beroepspensioenregeling (Wvb). Dit volgt uit artikel 38b, eerste en tweede lid, Wet LB.
Voor de aanpassing van een pensioenregeling aan het nieuwe fiscale en civiele pensioenkader geldt een transitieperiode. Dit is geregeld in artikel 38q Wet LB respectievelijk artikel 220i PW en artikel 214g Wvb. Tijdens de transitieperiode mag pensioenopbouw blijven plaatsvinden met toepassing van het oude fiscale pensioenkader.
Inleiding
In onderdeel 6 van het Staffelbesluit pensioenen van 26 juni 2023, nr. 2023-13825 zijn onder voorwaarden twee varianten van de afwijkende premieovereenkomst aangewezen als pensioenregeling. Het betreft regelingen met een premieovereenkomst gericht op een fiscaal aanvaardbaar maximaal middelloonpensioen en regelingen met een premieovereenkomst op basis van ten hoogste de kostprijs van een fiscaal aanvaardbaar nominaal middelloonpensioen. De voorwaarden voor deze aanwijzing zijn opgenomen in respectievelijk bijlage IV en V van het Staffelbesluit pensioenen. Eén van de in het Staffelbesluit pensioenen gestelde voorwaarden is dat in de pensioenregeling moet zijn bepaald dat het pensioen inclusief de toegekende indexatie zowel per jaar als in totaal niet uitgaat boven een middelloonpensioen binnen de kaders van hoofdstuk IIB van de Wet op de loonbelasting 1964 (Wet LB). Als uitgangspunt geldt dat de toets op deze grens jaarlijks plaatsvindt. De verzekeraar kan er echter ook voor kiezen om de toets toe te passen op het moment waarop de in de regeling opgebouwde waarde het regime van bijlage IV of V van het Staffelbesluit pensioenen geheel of gedeeltelijk verlaat, maar uiterlijk op pensioeningangsdatum. Uit de regeling moet blijken wanneer de toets plaatsvindt. Als na het vaststellen van het fiscaal maximale, geïndexeerde pensioen nog pensioenkapitaal overblijft, moet dit surplus aan pensioenkapitaal aan de verzekeraar dan wel aan de (ex-)werkgever vervallen. Ingeval het surplus aan pensioenkapitaal aan de verzekeraar vervalt, kan deze er voor kiezen om dit toe te voegen aan het pensioenkapitaal van de overige deelnemers aan de betreffende regeling.
Vraag
Werkgever en werknemer zijn een afwijkende premieovereenkomst als bedoeld in onderdeel 6 van het Staffelbesluit pensioenen overeengekomen. In de pensioenovereenkomst is bepaald dat een eventueel surplus aan pensioenkapitaal door de verzekeraar zal worden uitgekeerd aan de werkgever. In aanvulling hierop zegt de werkgever toe dat een door de werkgever van de verzekeraar te ontvangen surplus aan pensioenkapitaal ten goede zal komen aan de (nabestaanden van de) werknemer.
Is een dergelijke aanvullende toezegging in overeenstemming met de voorwaarden van bijlage IV of V van het Staffelbesluit pensioenen?
Antwoord
Nee, het is niet in overeenstemming met de voorwaarden van bijlage IV of V van het Staffelbesluit pensioenen dat een door de werkgever van de verzekeraar te ontvangen surplus aan pensioenkapitaal op enigerlei wijze ten goede komt of kan komen aan de (nabestaanden van de) werknemer.
In onderdeel 6 en de bijlagen IV of V van het Staffelbesluit pensioenen is uitdrukkelijk aangegeven dat het in de aangewezen afwijkende premieovereenkomst op te bouwen pensioen inclusief de toegekende indexatie zowel per jaar als in totaal niet hoger mag zijn dan een middelloonpensioen binnen de kaders van hoofdstuk IIB Wet LB. Indien de werkgever toezegt dat het van de verzekeraar te ontvangen surplus aan pensioenkapitaal ten goede zal komen aan de (nabestaanden van de) werknemer, is er feitelijk sprake van het door de werkgever toekennen van extra pensioen bovenop het reeds fiscaal maximale pensioen en/of van een fiscaal niet toelaatbare vorm van restbegunstiging. In beide gevallen zal het pensioen door het ten goede komen van het surplus aan pensioenkapitaal niet langer voldoen aan de fiscale voorwaarden voor pensioen. Dit zal tot gevolg hebben dat de aanspraak op pensioen niet langer als zodanig is aan te merken en dat de waarde van de pensioenaanspraak op grond van artikel 19b Wet LB direct volledig in de belastingheffing wordt betrokken. Bovendien zal in dat geval op grond van artikel 30i van de Algemene wet inzake rijksbelastingen revisierente in rekening worden gebracht bij de (nabestaanden van de) werknemer.